HET ‘WIE DOET WAT’ VERHAAL BIJ DEMENTIE
HOE PRATEN EN BESLISSEN MET FAMILIE OVER DIE LASTIGE ZORG VOOR IEMAND MET DEMENTIE
Dementie vraagt veel van familierelaties
Zeker als je ouders niet duidelijk en naar iedereen gecommuniceerd hebben wat ze nu eigenlijk willen op hun oude dag.
Ze praten er dikwijls niet over
Punt
Alsof het niet mag
Of slecht vibes brengt
Wat ook dikwijls gebeurt is dat ze gewoon zeggen ‘ik wil thuis sterven’ of ‘steekt mij niet in nen hospice zenne’
Boem
Het is gezegd
Conversatie gesloten
En daar sta je dan op het moment dat het je teveel wordt
Iedereen in de familie wil het goed doen
Let wel: iedereen wil goed doen naar zijn of haar normen, waarden en mogelijkheden
Maar er zijn geen voorwaarden gecreëerd
Ma/pa heeft niet gezegd wat hij/zij wel wil als het toch zover moest komen
Met als gevolg dat jullie aan jezelf zijn uitgeleverd
Jullie als familie met ieder zijn schuldgevoel
Jezelf met je schuldgevoel
Gewoon omdat je niet kan voldoen aan zijn/haar oorspronkelijke eisen
Maar wisten zij of jullie veel hoe erg het zou worden?
DEMENTIE, FAMILIE EN BESLISSINGEN OVER DE ZORG
De voorbeelden van strubbelingen in familiecontext zijn legio
Veel waarover er ruzie gemaakt kan worden
Of allee waar er onvrede over kan ontstaan
Denk maar aan:
- De ene wil best wel tijd en geld investeren in de zorg, de andere gaat liever direct naar een WZC.
- Broer is heel assertief en geeft heel duidelijk en makkelijk zijn grenzen aan, zus laat zich nogal makkelijk meeslepen waardoor ze teveel doet en overbelast is.
- Zus vind 1 dag oppas meer als voldoende per week terwijl de broer toch liever heeft dat alles gelijk verdeeld wordt.
- En dan is er nog geld
- De eventuele verkoop van de woning
- Palliatief gaan of haar/hem er toch nog trachten door te halen
Onvrede, ruzie, het niet goed doen voor onze ouders, dat willen we, als zorgdragers, ten allen tijden vermijden
Zoveel mogelijk
Familie kan zalig zijn maar ook een queeste, en soms beide tegelijkertijd.
Ha meestal zelfs 
hoor ik dat kleine stemmetje in mijn hoofd zeggen!
IEDEREEN HEEFT ZIJN WAARHEID.
Ondanks dat je soms dezelfde opvoeding hebt gehad.
En dat is helemaal O.K.
Ieder zijn karakter hé
DE HIK ZIT HEM ERIN DAT JE WEL MOET OVERÉÉN KOMEN ALS JE ZORGT VOOR IEMAND MET DEMENTIE.
Maar wil ik je natuurlijk mee helpen
Want hoe doe je dat zo’n gesprek aangaan
Wat is er belangrijk
Hoe pak je dat nu écht aan
Waar loopt het eigenlijk dikwijls mis?
Ik geef je hier een stappenplan zodat jij kan oefenen (want ja, dit gaat niet van de eerste slag) om een goed gesprek te voeren.
STAP 1: MAAK EEN AGENDA
Bepaal op voorhand wat er besproken moet worden.
Op die manier kan iedereen zich een beetje voorbereiden en wordt je niet overvallen door iets waar je soms écht tijd voor nodig hebt om een beslissing te nemen.
Zeker als het gaat om grote beslissingen is dit belangrijk!
Maar ook kleine, organisatorische aspecten hebben soms wat tijd nodig om te bezinken en om over na te denken
Bega vooral niet de vergissing omdat het voor jouw iets kleins lijkt het voor de andere ook iets kleins is!
STAP 2: LUISTER, LUISTER EN LUISTER EN VOORAL ZWIJG
laat iemand zijn hele verhaal vertellen!
Het is en blijft zijn waarheid, zelfs al zie jij dat anders. Het is niet eenvoudig maar het is wel zo. Zijn ervaringen, zijn leven, zijn levensvisie en dus ook zijn waarheid.
Als het verhaal gedaan is kan je overgaan naar het stellen van vragen, pols dieper naar het verhaal zodat je nog meer te weten komt. Op die manier kom je bij moeilijkheden en pijnpunten die dieper liggen en vooral niet gezegd zijn maar alles wel herder maken voor jezelf en voor diegene die het verhaal gedaan heeft.
Probeer niet te oordelen. Weet dat we altijd oordelen maar schrijf die dan rustig even neer: oh hier heb ik een oordeel over, hier denk ik dat over, oei hier vind ik toch dat …. Schrijf ze op zodat je er meer en meer van bevrijdt wordt.
Je gezichtsuitdrukking is super belangrijk! Ik faal hier altijd in 😉
Hé nobody’s perfect!
Maar tracht je gezichtsuitdrukking neutraal te houden. Geen oh’s en ah’s die van je gezicht afspatten. Een tip hiervoor is om eventueel notities te nemen, op die manier ligt er fysiek een blad papier tussen jullie in. Dat schept sowieso al afstand. On top of it is je gezicht dan meer naar beneden gepositioneerd en dus ook minder zichtbaar
STAP 3: VAT SAMEN
herhaal wat je belangrijk vind of wat jij als waar ziet met andere woorden tracht het gesprek in je eigen woorden samen te vatten
Ga niet in debat, want dan krijg je een wellens nietens spelletje
Herken wat waar is
Bevestig gevoelens: ik wist niet dat jij dat zo zag! Amaai dat moet pijn gedaan hebben! Dat moet moeilijk zijn om te regelen!
Zijn/haar verhaal is effectief hun verhaal, het is gewoon zijn/haar waarheid, laat die ook daar en vooral ga daar niet mee in debat. Dat is zo. En dat is geen bedreiging voor je.
STAP 4: WACHT
Wacht tot de andere écht alles verteld heeft. Totdat de samenvatting gemaakt is en hij duidelijk gehoord is geweest. Meestal zie je dat aan een knikje van het hooft of een lichamelijke spanning die verdwijnt.
Misschien handig om dan ook even een pauze in te lassen. Alles en iedereen tot rust te laten komen.
STAP 5: VRAAG HET WOORD
Wacht op je beurt om te spreken
Ikzelf vind dit altijd een moeilijke. Mijn ruimte nemen om mijn ding te zeggen dat soms lijnrecht tegenover de andere staat.
Maar vooral in familiecontext moet je weten dat je nooit ruimte krijgt om te praten als er emotionaliteit in het spel is … als iemand boos, emotioneel of whatever is en het moet even eruit dan is het belangrijk dat je wacht tot je de ruimte krijgt om te spreken.
Jouw visie en ideeën krijgen pas ruimte als de ander uitgeraasd is.
STAP 6: VAT SAMEN
Vat samen wat iedereen gezegd heeft. Zus ziet dit. Broer zou graag zo. En ik wil het op die manier.
Leg duidelijk bloot waar de verschillen liggen.
Op deze manier heb je openheid gecreëerd. Heeft iedereen zijn zegje gehad. Zijn tranen geplengd. Zijn visie, energie en wat hij/zij ervoor over heeft gedeeld.
STAP 7: EN DAN NU HET COMPROMIS, BESLIS
Nu komt de kat pas op de koord.
Water moet bij de wijn gedaan worden.
Op zo’n manier dat het niet voor iedereen water wordt maar toch nog een beetje wijn blijft. Als je snapt wat ik bedoel 😉
Dus breng alles bij elkaar en maak een compromis.
Een tijdelijk compromis, een uitprobeersel! We proberen een maand dit zo en zo te regelen. 2 dagen breng ik eten langs, zus gaat met ma naar de winkel, broer doet het gras af en ik regel een afspraak met de dokter.
Om maar een stereotiep voorbeeld te stellen.
Waarom een maand. Omdat dan pas het effect duidelijk is. Het effect op jouw energie, die van de anderen én op de persoon met dementie. Dan pas kan er ge-her-evalueert worden.
Wees hier flexibel in. Als er iets echt niet gaat, pas dan aan. Maar zorg wel dat je niet over jouw engagement gaat. Als jij zegt max 3 dagen per week langsgaan dan kan daartussen wel wat fluctueren maar het blijven die 3 dagen. Er kan dus verschoven worden maar niet bijgevoegd.
DIT ZIJN DE 7 BELANGRIJKE STAPPEN OM EEN GESPREK TOT EEN GOED EINDE TE BRENGEN, ZELFS ALS HET HÉÉL ERG MOEILIJK IS.
Want wees eens eerlijk,
jij wilt eigenlijk toch ook na de zorg nog door 1 deur kunnen met elkaar en gezellige post-corona feestjes houden
DOWNLOAD HIER DE CHECKLIST VAN HET 7 STAPPENPLAN DAT JE HELPT OM EEN GOEDE CONVERSATIE OP TE STARTEN ÉN TE DOORWORSTELEN ALS HET GAAT OM DE ZORG VOOR IEMAND MET DEMENTIE.
Op die manier heb je stiekem altijd een spiekbriefje bij de hand als het je allemaal even teveel wordt
Dat is de key
De sleutel om van een moeilijk gesprek een goed gesprek te maken met een goede uitkomst
Wil jij ook het succes-recept voor een goedlopend gesprek? Download hem dan hier en krijg mijn handige checklist in je mailbox.